Thuốc Gentamicin: Chỉ định, liều dùng và cách sử dụng

Thuốc Gentamicin là kháng sinh thuộc nhóm aminoglycoside, có công dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Thuốc hoạt động với cơ chế ức chế quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn đồng thời tiêu diệt chúng. Trong bài viết bên dưới, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin về thuốc Gentamicin: Chỉ định, liều dùng và cách sử dụng để người bệnh có thể sử dụng thuốc an toàn và đạt hiệu quả cao.

Thông tin về thuốc Gentamicin

Tên hoạt chất: Tobramycin

Phân nhóm: Thuộc nhóm thuốc kháng sinh

Dạng bào chế và hàm lượng

Thuốc Gentamicin được bào chế dưới dạng dạng thuốc tiêm và dung dịch với hàm lượng sau:

♦ Gentamicin 60mg – 50 ml đơn vị

♦ Gentamicin 80mg – 100 ml và 50 ml đơn vị

♦ Gentamicin 100mg – 100 ml và 50 ml đơn vị

♦ Gentamicin 120mg – 100 ml đơn vị

Chỉ định của thuốc Gentamicin

Gentamicin thuộc phân nhóm thuốc kháng sinh aminoglycoside, được sử dụng trong điều trị các bệnh lý liên quan đến nhiễm khuẩn. Do đó thuốc được chỉ định điều trị trong những trường hợp sau:

♦ Chắp lẹo, viêm bờ mi, nhiễm khuẩn giác mạc, tổn thương do dị vật rơi vào mắt, sử dụng trước và sau khi phẫu thuật nội nhãn…

♦ Điều trị nhiễm khuẩn nặng như: viêm phổi, viêm màng não, viêm đường tiết niệu, nhiễm khuẩn máu, nhiễm khuẩn đường mật, nhiễm khuẩn xương khớp, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa…

♦ Ngoài ra, Gentamicin còn có thể sử dụng kết hợp với thuốc penicillin, metronidazol, quinolon, clindamycin để nâng cao khả năng kháng khuẩn.

Chống chỉ định

♦ Chống chỉ định sử dụng Gentamicin cho những người bệnh nhạy cảm/ dị ứng với Gentamicin hoặc các loại thuốc cùng nhóm aminoglycoside.

♦ Bên cạnh đó cũng không sử dụng thuốc cho những người bị tổn thương thính giác, gan, thận.

Thuốc Gentamicin là kháng sinh thuộc nhóm aminoglycoside

Liều lượng, cách dùng và bảo quản thuốc Gentamicin

Liều lượng và cách dùng

Liều dùng

♦ Gentamicin được sử dụng để tiêm tĩnh mạch và tiêm bắp. Liều dùng của thuốc do bác sĩ chỉ định, việc tiêm thuốc cũng cần được thực hiện bởi các nhân viên y tế tay nghề cao.

♦ Liều dùng của thuốc Gentamicin được xác định dựa trên các yếu tố như: khả năng đáp ứng thuốc, mức độ nhiễm khuẩn, tình trạng sức khỏe.

♦ Người bệnh có thể được chỉ định làm xét nghiệm nồng độ thuốc trong máu và khả năng thanh thải của thận… để xác định liều dùng phù hợp.

Cách sử dụng

♦ Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng được in trên hướng dẫn đính kèm với mỗi hộp thuốc, hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.

♦ Thuốc dùng đường tiêm truyền tĩnh mạch hay tiêm bắp phải được thực hiện và theo dõi chặt chẽ bởi nhân viên y tế. Mỗi lần tiêm thuốc cách nhau 8 giờ.

♦ Để thuốc phát huy tác dụng điều trị tối đa, người bệnh nên dùng thuốc vào một thời điểm cố định và thời gian giãn cách giữa các lần tiêm thuốc cần đều nhau.

♦ Không nên tự ý ngưng điều trị khi chưa hết lộ trình hoặc khi bác sĩ chưa cho phép. Việc tự ý ngưng thuốc trước thời gian quy định có thể khiến vi khuẩn bùng phát làm tăng nguy cơ tái nhiễm.

♦ Báo ngay với bác sĩ nếu tình trạng nhiễm khuẩn có dấu hiệu lan rộng và nghiêm trọng hơn.

Việc tiêm thuốc phải được thực hiện và theo dõi chặt chẽ bởi nhân viên y tế

Bảo quản thuốc

♦ Bảo quản thuốc Gentamicin trong lọ. Đặt lọ thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi ẩm ướt và có ánh sáng trực tiếp. Đặt thuốc Gentamicin xa tầm tay trẻ em và vật nuôi trong nhà.

♦ Không sử dụng khi thuốc Gentamicin có dấu hiệu biến chất – hư hỏng hoặc hết hạn sử dụng. Xử lý thuốc hư hỏng – hết hạn đúng cách, không tùy tiện vứt vào bồn cầu, cống nước… để tránh gây ô nhiễm môi trương.

Những điều cần lưu ý trong thời gian điều trị bằng thuốc Gentamicin

Cảnh báo

Thận trọng khi dùng thuốc Gentamicin và thông báo với bác sĩ nếu người dùng đang gặp phải một số vấn đề về sức khỏe như sau:

Cảnh báo chung

♦ Trường hợp dị ứng với Gentamicin hay bất kỳ thuốc kháng sinh khác thuộc nhóm aminoglycoside (tobramycin, amikacin).

♦ Có tiền sử mắc bệnh xơ nang, vấn đề về thận, vấn đề về thính giác (giảm thính lực, điếc), khoáng chất (kali, canxi, magie) trong máu thấp, mắc bệnh Parkinson.

♦ Thuốc Gentamicin có thể ảnh hưởng xấu đến hoạt động của vacxin vi khuẩn sống (vacxin thương hàn). Không nên dùng thuốc trong thời gian tiêm vacxin, trừ trường hợp được bác sĩ yêu cầu.

♦ Trước khi phẫu thuật hay tiểu phẫu nha khoa, nên thông báo với bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng bao gồm thuốc kê toa và thuốc không kê toa, các loại vitamin và thảo dược.

♦ Người lớn tuổi sử dụng thuốc Gentamicin có nguy cơ mắc bệnh thận cao hơn so với những đối tượng khác.

Cảnh báo với nhóm đối tượng đặc biệt

♦ Thuốc Gentamicin không được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ đang mang thai

♦ Người mẹ đang cho con bú có thể dùng thuốc Gentamicin vì thuốc chỉ bài tiết một lượng nhỏ qua đường sữa mẹ. Tuy nhiên, nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng.

Gentamicin không được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ mang thai

Tác dụng phụ

♦ Tác dụng phụ thường gặp trong thời gian dùng Gentamicin: Đau dạ dày, buồn nôn, chán ăn. Một số triệu chứng khác cũng khá phổ biến như: Đỏ, đau và kích thích tại vị trí tiêm

♦ Tác dụng phụ hiếm gặp: Gentamicin có thể gây viêm đại tràng giả mạc. Tình trạng này có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng sau khi ngừng thuốc. Việc sử dụng thuốc trị tiêu chảy trong thời gian này có thể khiến cho bệnh tình thêm nghiêm trọng hơn.

♦ Tác dụng phụ nghiêm trọng: Đau dạ dày, đau bụng, tiêu chảy kéo dài, phân có lẫn máu và chất nhầy, chuột rút… Khi xuất hiện những tác dụng phụ này, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ ngay.

♦ Tác dụng phụ khi dùng thuốc kéo dài: Người bệnh có thể bị tưa miệng, nhiễm trùng nấm men mới… nếu dùng thuốc Gentamicin trong thời gian dài hoặc lặp đi lặp lại. Thông báo với bác sĩ nếu trong miệng xuất hiện các mảng trắng, dịch tiết âm đạo thay đổi hoặc có biểu hiện bất thường khác.

Lưu ý: Rất hiếm các trường hợp gặp phải tình trạng dị ứng thuốc. Tuy nhiên, hãy nhờ đến sự can thiệp của y tế nếu xuất hiện các biểu hiện dị ứng nghiêm trọng như: Khó thở, chóng mặt phát ban, sưng ngứa ở mặt – lưỡi – họng…

Những thông tin trên chưa phải là đầy đủ những tác dụng phụ có thể xảy ra trong thời gian điều trị với thuốc Gentamicin. Do đó, nếu cơ thể xuất hiện các biểu hiện bất thường không được liệt kê bên trên, người bệnh nên nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được tư vấn cách giải quyết.

Người bệnh có thể bị đau dạ dày khi sử dụng thuốc Gentamicin

Tương tác thuốc

Tương tác thuốc xảy ra có thể làm thay đổi phương thức hoạt động của một số hoạt chất có trong thuốc hoặc gia tăng nguy cơ phát sinh tác dụng phụ nghiêm trọng.

Ngoài ra, người bệnh có thể bị tổn thương thận hoặc giảm thính lực nếu sử dụng đồng thời Gentamicin với các thuốc như:

♦ Thuốc kháng viêm không chứa steroid – NSAIDs: ibuprofen

♦ Cephalosporin như cephaloridine

♦ Một số loại thuốc khác: Amikacin, Tobramycin, Amphotericin B, Cidofovir, Cisplatin, Polymyxin B

♦ Ngoài ra, có thể làm giảm hiệu quả tránh thai khi áp dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố nếu sử dụng Gentamicin với một số loại kháng sinh như: rifabutin, rifampin

Lưu ý: Thuốc Gentamicin còn có thể tương tác với một số loại thuốc khác không được đề cập bên trên. Vì thế, người bệnh cần liệt kê các loại thuốc đang sử dụng để bác sĩ xem xét, nếu có nguy cơ tương tác bác sĩ sẽ hướng dẫn cách điều chỉnh phù hợp

Bài viết trên đã tổng hợp một số thông tin tham khảo về thuốc Gentamicin. Nếu gặp bất kì vấn đề gì trong thời gian sử dụng thuốc, người bệnh nên liên hệ với bác sĩ điều trị để được tư vấn hướng xử lý thích hợp.