Tổng quan thông tin về viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm thực chất là viêm lớp niêm mạc hàm, không ảnh hưởng đến xương. Tuy nhiên, nếu không điều trị sớm, có nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Những nguyên nhân dẫn đến bệnh là do viêm mũi dị ứng và chấn thương, vì thế bệnh có mức độ phổ biến rộng với nhiều đối tượng. Bài viết Tổng quan thông tin về viêm xoang hàm chia sẻ thông tin nhằm giúp người bệnh sớm phát hiện các triệu chứng mà kịp thời thăm khám.

Thông tin y học về bệnh lý viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm là gì?

Viêm là do hiện tượng phù nề, viêm nhiễm ở vùng xoang hàm nên được gọi là viêm xoang hàm. Vậy xoang hàm là bộ phận nằm ở đâu? Xoang thực chất là hốc xương, có cùng tên với xương ở bộ phận đó. Xoang hàm là hốc xương hàm trên ở cả 2 bên trái và phải. Trong xoang có một lớp niêm mạc phục vụ cho việc hô hấp. Các chất được tiết ra từ xoang hàm đều dẫn về hốc mũi, để việc hít vào và thở ra được thuận lợi.

Xoang hàm chỉ là một trong năm xoang mặt ở cơ thể người, cụ thể gồm: xoang trán, xoang sàng trước, xoang sàng sau, xoang hàm và xoang bướm. Vị trí của xoang hàm nằm ở các hốc quanh hai mắt và hai bên má.

Về phân loại, dựa vào nguyên nhân và triệu chứng thì có 2 loại chủ yếu sau:

> Bệnh lý viêm xoang hàm cấp tính

Đây là giai đoạn đầu của bệnh viêm xoang hàm. Thông thường sẽ kéo dài trung bình hơn 6 tuần trước khi chuyển qua mãn tính. Các triệu chứng thường gặp ở giai đoạn này là:

+ Đau mặt, nhức mắt, dần dần sẽ đau lên tới cả hốc mắt, lan ra hai bên thái dương.

+ Thường các cơn đau diễn ra vào buổi sáng hoặc buổi trưa, và giảm dần khi chiều tối.

+ Đặc biệt đau khi người bệnh gập người, cúi đầu hoặc hoạt động mạnh, dùng sức nhiều.

+ Cảm thấy đau buốt khi ấn vào hốc mắt hoặc răng.

+ Có thể bị sốt cao ở vài trường hợp cụ thể.

Ngoài dấu hiệu bị đau ở mặt, bộ phận mũi cũng có những biểu hiện cần chú ý:

+ Thường xuyên chảy mũi nước

+ Dần dần nước mũi sẽ đặc lại và ngả sang vàng, có mùi hôi kèm mủ.

> Bệnh lý viêm xoang hàm mãn tính

Đây là giai đoạn sau của viêm cấp tính, người bệnh sẽ có các triệu chứng như sau:

+ Chảy dịch mũi có màu xanh.

+ Thường xuyên nghẹt mũi, khó thở.

+ Cơn đau dữ dội hơn cấp tính, tập trung chủ yếu ở vùng má.

Chú ý:

Ở giai đoạn này, do mủ tích lâu ngày nên khả năng biến chứng cao các bệnh về viêm đa xoang, viêm xương tủy, viêm tấy hốc mắt, viêm màng não, viêm tĩnh mạch xoang, viêm họng,...

Vì sao lại bị viêm xoang hàm?

Theo các nghiên cứu y khoa, nguyên nhân gây ra bệnh lý này có thể kể đến như:

+ Các bệnh về răng: thường xảy ra ở tuổi trung niên, do vệ sinh không đảm bảo dẫn đến: sâu răng, nhiễm khuẩn cuống răng,...

+ Do viêm mũi dị ứng lâu dài mà không điều trị.

+ Bị lệch vách ngăn 2 bên mũi.

+ Do sự cố ngoài ý muốn như tai nạn, chấn thương, hệ lụy từ hậu phẫu.

+ Bị nhiễm khuẩn từ môi trường làm việc, học tập, sinh hoạt.

Ai là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh?

Dựa trên năm loại nguyên do mắc bệnh viêm xoang hàm trên, có thể kể đến các loại đối tượng sau có nguy cơ cao hơn người bình thường:

+ Đối tượng bị sâu răng, nhiễm khuẩn ở răng.

+ Đối tượng nhổ răng hoặc phẫu thuật khoang miệng không hiệu quả, bị thương tổn dây thần kinh ở răng.

+ Đối tượng có tiền sử về sai lệch cấu trúc ở vùng xoang, đặc biệt là xoang hàm.

+ Đối tượng bị viêm mũi dị ứng trong thời gian dài, mà không điều trị.

+ Đối tượng có tiền sử viêm xoang hàm nhưng áp dụng phương pháp điều trị không nên bệnh quay lại.

Bệnh viêm xoang hàm có nguy hiểm không?

Như đã đề cập, xoang hàm có cấu trúc quan trọng trong 4 xoang, giúp hô hấp thuận lợi. Với các tình trạng bệnh cấp tính và mãn tính, mủ tích tụ lâu ngày có thể lan đi các xoang còn lại, hoặc thậm chí chảy về khoang miệng và mũi, tiềm ẩn các bệnh lý nguy hiểm như:

+ Viêm đa xoang: xoang sàng trước, xoang sàng sau, xoang trán, hoặc xoang bướm.

+ Viêm thanh quản do sự chảy lan của dịch mủ.

+ Viêm tĩnh mạch xoang, thậm chí viêm dây thần kinh thị giác nếu ở tình trạng bệnh mãn tính.

Tham khảo phương pháp điều trị viêm xoang hàm

Thông qua việc hỏi bệnh, phương pháp lâm sàng, kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, chụp tia X- quang tình trạng các xoang,... bác sĩ điều trị có thể chẩn đoán tình trạng bệnh lý viêm xoang hàm ở bệnh nhân, từ đó có phác đồ điều trị thích hợp. Có 2 phương pháp theo khía cạnh y khoa là phương pháp nội khoa và ngoại khoa.

Phương pháp nội khoa - dùng thuốc điều trị

> Viêm xoang cấp tính

+ Dùng thuốc đặc trị, kháng sinh, thuốc chống dị ứng, giảm đau, phù nề,...

> Viêm xoang mãn tính

+ Dùng thuốc tương tự như trường hợp cấp tính, bệnh nhân sẽ dùng thêm thuốc co mạch để giúp dễ thở hơn, hoặc dùng thêm Menthol để xông mũi nhằm giảm tắc nghẽn.

Phương pháp ngoại khoa - phẫu thuật

Cả 2 trường hợp cấp và mãn tính đều có thể áp dụng phương pháp Proetz hoặc cắt polyp mũi hoặc các biện pháp răng hàm, tùy vào tình trạng cụ thể của người bệnh.

> Phương pháp Proetz

+ Nguyên tắc: rửa sạch xoang hàm khỏi mủ, dưới áp lực âm

+ Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ đưa thuốc trực tiếp vào vùng xoang vừa hút mủ ra để ngừa tích mủ lại.

> Phẫu thuật cắt Polyp mũi

+ Đây là 1 trong các cách giúp chỉnh hình cấu trúc vách ngăn mũi hiệu quả.

> Các biện pháp răng hàm

+ Dựa vào nguyên nhân bệnh từ răng, bác sĩ có thể chỉ định nhổ răng đang bị tổn thương, răng sâu,...

Chú ý:

Nội khoa và ngoại khoa không dùng tách rời, mà thường phối hợp chặt chẽ với nhau để giúp trị hiệu quả bệnh viêm xoang hàm ở người bệnh.

Chế độ dinh dưỡng dành cho người bệnh

Ngoài phương pháp y khoa, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống khoa học, hợp lý để giúp cơ thể khỏe mạnh, đặc biệt giúp hệ hô hấp có khả năng kháng khuẩn, kháng viêm cao. Cụ thể:

+ Tránh thức ăn có ớt cay, hoặc quá nóng: gây khó tiêu ở dạ dày, trào ngược lên thực quản dễ ảnh hưởng áp suất đến hai bên tai.

+ Tránh thức ăn mà cơ thể bị dị ứng, đặc biệt dị ứng gây trở ngại hô hấp.

+ Tránh rượu, bia, đồ uống có cồn, chất kích thích như cà phê, thuốc lá,...

+ Hạn chế dùng sữa và các chế phẩm từ sữa: vì các sản phẩm này có gây kích ứng khiến dịch nhầy ở mũi tiết nhiều hơn, làm cản trở không khí lưu thông ở mũi.

+ Tránh uống nước hoặc thức ăn ở nhiệt độ nóng hoặc quá lạnh: nhằm bảo vệ niêm mạc ở vùng miệng, tránh bị tổn thương hệ hô hấp.