Mất kinh nguyệt là gì? Phải làm sao?

Mất kinh nguyệt (hay không có kinh nguyệt, vô kinh) là hiện tượng kinh nguyệt đột ngột biết mất ở chị em phụ nữ. Liệu đó có phải là bị bệnh gì không? Tình trạng này có nhiều nguyên nhân gây ra. Nữ giới cần thăm khám để kiểm tra, điều trị kịp lúc, tránh ảnh hưởng đến sinh lý. Mất kinh nguyệt là gì? Phải làm sao? được chia sẻ từ các chuyên gia. Cùng tìm hiểu để có thêm kiến thức nhá các chị em!

Thông tin tổng quan về hiện tượng mất kinh nguyệt ở nữ giới

Mất kinh nguyệt là gì?

Kinh nguyệt là hiện tượng tự nhiên ở chị em. Đây cũng là một trong những cơ sở đánh giá sức khỏe sinh lý ở người nữ có đang khỏe mạnh hay tiềm ẩn nguy cơ bệnh lý nào không. Tùy theo cơ địa mỗi người mà chu kì kinh nguyệt không giống nhau.

Mất kinh nguyệt hay mất kinh, vô kinh, là tình trạng đột ngột không có kinh trong một đến nhiều chu kì kinh nguyệt, thông thường ít 3 chu kỳ liên tiếp. Vô kinh được chia thành 2 loại:

+ Vô kinh nguyên phát: phụ nữ đã đến tuổi dậy thì, độ tuổi 16, hoặc đã qua luôn nhưng chưa từng hành kinh trong đời.

+ Vô kinh thứ phát: phụ nữ đã có chu kì bình thường rồi, bỗng bị mất kinh đột ngột. Ở chu kì kinh đều là 3 tháng liên tiếp không có kinh và chu kì kinh không đều là 6 tháng liên tiếp.

Do đâu lại bỗng nhiên không có kinh nguyệt?

Nguyên nhân gây ra mất kinh nguyệt có nhiều yếu tố, được chia ra gồm: vô kinh theo quy luật tự nhiên, do dùng thuốc tránh thai, lối sống sinh hoạt thiếu khoa học, mất cơ chế cân bằng hormone giới tính, cấu trúc cơ quan sinh dục bất thường, và các nguyên nhân gây rủi ro khác.

Vô kinh theo quy luật tự nhiên

Đến độ tuổi dậy thì thì phụ nữ sẽ có kinh nguyệt. Trong chu kì, khi có kinh nguyệt ra ngoài là giai đoạn trứng rụng. Theo quy luật tự nhiên, các trường hợp sau, trứng của người nữ sẽ không rụng:

+ Đang trong giai đoạn thai kỳ.

+ Đang trong giai đoạn cho em bé bú.

+ Bước vào thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh.

Do dùng thuốc tránh thai, thuốc đặc trị

Thuốc có công dụng ngăn quá trình hành kinh, gồm các loại thuốc như: thuốc chống bệnh trầm cảm, chống loạn thần, đặc trị ung thư (hóa trị), thuốc điều chỉnh huyết áp. Thuốc dù được cấy hay tiêm qua da đều có thể gây tác dụng mất kinh nguyệt.

Sau khi ngưng sử dụng thuốc, nhiều trường hợp chi em phải mất thêm một thời gian mới có thể rụng trứng thường xuyên và chu kì kinh nguyệt quay lại bình thường.

Lối sống sinh hoạt thiếu khoa học

+ Do stress liên tục: ảnh hưởng đến cân bằng hoạt động của vùng dưới đồi (nằm giữa tuyến yên và đồi thị) - nơi kiểm soát các hormone giúp điều chỉnh hormone Estrogen, tác động đến chu kỳ kinh nguyệt nữ giới. Khi căng thẳng giảm bớt, hiện tượng mất kinh sẽ dần không còn và chu kì trở lại bình thường.

+ Do trọng lượng toàn cơ thể quá thấp: khoảng 10% dưới trọng lượng ở mức bình thường. Điều này dẫn đến gián đoạn nhiều chức năng của các nội tiết tố trong cơ thể. Chẳng hạn, đối với nữ giới bị rối loạn chức năng ăn uống, gồm chán ăn hoặc cuồng ăn sẽ có nguy cơ vô kinh.

+ Do chế độ rèn luyện thể dục quá sức: đối với những môn thể thao đòi hỏi kĩ thuật nhiều như múa ba lê, bóng đá, vận động viên nữ cần chế độ khắt khe về giảm mỡ cơ thể, tiêu hao năng lượng cao, ... Khả năng chị em sẽ bị gián đoạn chu kì kinh nguyệt trong thời gian rèn luyện.

Mất cơ chế cân bằng hormone nữ giới

+ Do mất cân bằng ở tuyến giáp: Khi gặp tình trạng cường giáp (hoạt động quá mức) hay suy giáp (hoạt động quá kém) thì tuyến giáp có thể khiến tình trạng bất thường ở chu kì kinh nguyệt, bao gồm cả mất kinh nguyệt.

+ Do xuất hiện khối u ở tuyến yên: thông thường là khối u lành tính, có tác động đến điều hòa các nội tiết tố nữ giới đến hành kinh.

+ Do hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) dẫn đến mức độ hormone nữ giới giữ ở mức cao, thay vì biến động lên xuống như bình thường.

+ Do thời kì mãn kinh sớm: thông thường, thời kì mãn kinh ở nữ ở độ tuổi 50, tuy nhiên, khi thời kì này đến sớm, dẫn đến lượng trứng rụng giảm hẳn, gây ra tình trạng vô kinh.

Cấu trúc cơ quan sinh dục bất thường

+ Ở âm đạo: có sự xuất hiện bất thường của một lớp màng trong âm đạo, khiến chặn dòng chảy của máu đi từ bộ phận tử cung đến cổ tử cung, khiến rối loạn chu kì kinh nguyệt.

+ Ở tử cung: xảy ra tình trạng hiếm gặp là Hội chứng Asherman. Đây là hiện tượng mô sẹo hoặc chất kết dính tích tụ trong bộ phận niêm mạc tử cung, dễ xảy ra do biến chứng sau khi nạo phá thai, hoặc biến chứng từ điều trị u xơ ở tử cung. Hội chứng này ngăn tích tụ và bong ra tự nhiên của cơ quan niêm mạc tử cung, ở một số trường hợp có tử cung trước và sau còn dính chặt với nhau.

+ Thiếu hẳn cả cơ quan sinh sản: trường hợp này là do khuyết tật bẩm sinh mà ra, nên bé gái khi sinh ra bị khiếm khuyết các bộ phận như cổ tử cung, tử cung, niêm mạc tử cung,... Vì sự thiết sót của hệ sinh lý nên chu kì kinh nguyệt không có.

Nguyên nhân gầy rủi ro khác

+ Do dịch tễ gia đình: Khi một người nào đó trong dòng họ, có quan hệ gần với người phụ nữ mà bị mất kinh nguyệt, khả năng người này thừa hưởng từ thế hệ trước là có, dù tỉ lệ thấp.

Chú ý:

Vì hành kinh luôn khiến nữ giới cảm thấy bất tiện và khó chịu, nên khi mất kinh nguyệt, nhiều chị em cảm thấy thoải mái và không hề lo lắng về điều này. Cần hết sức lưu ý, nếu tình trạng vô kinh kéo dài, tức trứng trong buồng không rụng, kinh nguyệt không diễn ra, đồng nghĩa với không thể mang thai. Hơn hết, nồng độ hormone nữ Estrogen khi đó tăng cao bất thường, tăng khả năng bị loãng xương.

Dấu hiệu nhận biết - Phương pháp điều trị vô kinh hiệu quả

Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết

Triệu chứng nhận biết là người nữ không có kinh nguyệt trong 3 tháng liên tiếp với chu kì đều và 6 tháng liên tiếp với chu kì không đều. Hoặc người nữ đã qua tuổi dậy thì mà vẫn chưa hành kinh trong đời. Ngoài ra, dấu hiệu không có kinh nguyệt còn có:

+ Tầm nhìn của người bệnh thay đổi.

+ Đau khó chịu ở khu vực xương chậu.

+ Núm vú tiết dịch lạ.

+ Tóc bị rụng nhiều bất thường.

+ Đau nhức đầu khó chịu.

+ Lông tóc bỗng mọc dài xuống mặt.

+ Mụn trên mặt cũng nhiều hơn.

Biến chứng từ hiện tượng vô kinh

Do không có trứng rụng mà lượng hormone Estrogen ở mức cao nên tiềm ẩn các nguy cơ sau:

+ Loãng xương ở nữ giới.

+ Vô sinh, hiếm muộn vì trứng không gặp được tinh trùng.

Phương pháp điều trị mất kinh nguyệt hiệu quả

Điều trị dựa trên nguyên nhân gây vô kinh

+ Hạn chế hoặc có tư vấn từ bác sĩ về liều thuốc tránh thai, thuốc đặc trị theo tình trạng bệnh lý bản thân.

+ Thay đổi lối sống phù hợp với cơ địa của cơ thể.

+ Liệu pháp hormone có thể giúp cân bằng lại hormone sinh dục nữ.

+ Đối với hội chứng PCOS (buồng trứng đa nang): cần rèn luyện thể dục và chế độ dinh dưỡng hợp lý.

+ Đối với trường hợp bẩm sinh, chị em cần trao đổi với bác sĩ để lựa chọn phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa phù hợp.

Các phương pháp điều trị hiện nay

+ Dùng thuốc đặc trị hội chứng PCOS.

+ Phẫu thuật giúp loại bỏ các mô sẹo từ hội chứng Asherman ở tử cung.

+ Phẫu thuật giúp tách bỏ khối u (lành tính) ở tuyến yên.

Chú ý:

Ngoài những can thiệp từ y học, người bệnh cần xây dựng cho bản thân một chế độ dinh dưỡng, ăn uống, sinh hoạt khoa học như: khám sức khỏe phụ khoa định kì 6 tháng, duy trì cân nặng vừa phải, không lao động quá mức, không tập thể thao với chế độ quá sức,...