Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai và những lưu ý khi sử dụng

Thuốc tránh thai là phương pháp ngừa thai ngoài ý muốn đơn giản, tiện lợi, ít tốn kém chi phí… mà nhiều chị em lựa chọn. Việc nắm bắt được cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai và những lưu ý khi sử dụng sẽ giúp chị em có cơ sở trong lựa chọn loại thuốc phù hợp cũng như giúp việc ngừa thai hiệu quả hơn.

CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA THUỐC TRÁNH THAI

Hiện nay, thuốc tránh thai có nhiều loại, nhiều mẫu mã, tuy nhiên về cơ bản vẫn chia thành 2 loại chính: Thuốc tránh thai kết hợp và thuốc tránh thai chỉ có progestin. Với mỗi loại thuốc sẽ có cơ chế hoạt động khác nhau. Tùy trường hợp mà bác sĩ sẽ có tư vấn cho chị em lựa chọn loại thuốc phù hợp.

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp (hay còn gọi là thuốc hoạt động) là thuốc có chứa các dạng tổng hợp hormone estrogen và progestin. Một số loại thuốc kết hợp phổ biến hiện nay như: Thuốc monophasic, thuốc Multiphasic, thuốc dài chu kỳ…

Cơ chế của thuốc tránh thai kết hợp là hoạt động theo cách:

+ Thứ là ngăn cơ thể bạn rụng trứng. Nghĩa là khiến buồng trứng không còn giải phóng trứng hàng tháng. Do đó khi quan hệ tinh trùng dù có được xuất vào trong thì trứng cũng không rụng để thụ thai.

+ Thứ hai là làm cho dày chất nhầy cổ tử cung. Chất nhầy là dịch âm đạo tiết ra giúp bôi trơn khi quan hệ và tinh trùng dễ dàng dàng bơi đến tử cung để thụ tinh với trứng. Nhưng khi chất nhầy dày lên sẽ ngăn cản sự gặp ở của tinh trùng và trứng.

Thuốc tránh thai kết hợp có nhiều dạng khác nhau, dạng vỉ 21 viên, 24 viên hoặc 28 viên. Phác đồ duy trì có thể theo 91 ngày/ chu kỳ và chị em phải uống đúng một viên thuốc mỗi ngày, theo chiều mũi tên và uống vào cùng một thời điểm trong ngày.

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai chỉ có progestin

Đối với thuốc chỉ có progestin thì trong thành phần thuốc không có chứa estrogen. Loại thuốc này được gọi là minipill có thể dùng cho phụ nữ không thể sử dụng estrogen vì lý do sức khỏe, mẹ đang cho con bú (không ảnh hưởng đến chất lượng sữa tiết ra).

+ Cơ chế hoạt động của thuốc chỉ có progestin chủ yếu là làm dày chất nhầy cổ tử cung và làm mỏng nội mạc tử cung. Trong đó, dịch nhầy cổ tử cung khiến cản đường bơi của tinh trùng, khiến chúng không thể gặp trứng để thụ thai. Còn niêm mạc tử cung thì chính là nơi trứng được cấy vào sau khi thụ tinh thành công. Do đó, khi lớp lót niêm mạc này mỏng đi thì dù trứng có gặp tinh trùng thụ tinh thì cũng khó cấy hơn và điều này sẽ ngăn việc hình thành bào thai.

+ Thuốc chỉ có progestin chỉ có một loại vỉ 28 viên. Lưu ý, đối với loại thuốc này tất cả các viên thuốc trong chu kỳ đều hoạt động, không có thuốc sẽ không hoạt động. Do đó, chị em uống 1 viên trong cùng một thời điểm mỗi ngày. Không được chênh lệch quá 3 tiếng, nếu quên dùng thuốc hoặc uống muộn hơn thì cần dùng thêm biện pháp tránh thai khác.

MỘT SỐ LƯU Ý KHI LỰA CHỌN VÀ SỬ DỤNG THUỐC TRÁNH THAI

Thực tế, không phải loại thuốc tránh thai nào cũng phù hợp với cơ địa, sức khỏe chị em. Do đó, để biết bản thân dùng loại nào an toàn và hiệu quả, bạn cần tư vấn bác sĩ để nắm rõ để chọn loại thuốc phù hợp, nắm rõ cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai và lưu ý khi dùng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn thuốc tránh thai

Theo đó, một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn thuốc tránh thai của chị em bao gồm:

+ Tình trạng chu kỳ kinh nguyệt của chị em có đều hay không?

+ Chị em có thuộc nhóm đối tượng đang cho con bú hay không?

+ Sức khỏe tim mạch, huyết áp có ổn định không?

+ Có mắc bệnh mãn tính khác hay không?

+ Chị em có đang dùng loại thuốc điều trị nào khác hay không?

Những trường hợp không thích hợp uống thuốc tránh thai

+ Phụ nữ đang cho con bú không nên dùng thuốc tránh thai kết hợp

+ Phụ nữ có kinh nguyệt ít, rất ít

+ Chị em có tiền sử hoặc đang mắc các bệnh liên quan đến tắc mạch máu

+ Có triệu chứng đau đầu mãn tính

+ Chức năng tuyến giáp trạng không tốt

+ Mắc các bệnh lý: cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường, có khối u lành tính, viêm gan, viêm thận…

Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

+ Chị em cần biết rằng, thuốc tránh thai hoàn toàn không thể nào giúp chị em phòng ngừa được các bệnh lây qua đường tình dục. Bạn cần dùng thêm bao cao su!

+ Chị em cần dùng thuốc tránh thai đúng vào một khung giờ mỗi ngày. Chuẩn bị dự phòng vỉ thuốc mới để tránh dùng “đứt đoạn” không đem lại hiệu quả ngừa thai.

+ Đối với thuốc kết hợp dùng hằng ngày nhưng có thể linh hoạt thời gian sử dụng trong ngày (tối đa cách nhau 12h vẫn có tác dụng ngừa thai). Đối với thuốc tránh thai chỉ có chứa progestin phải tuân thủ nghiêm ngặt, thời gian dùng thuốc mỗi ngày cố định và không quá 3 tiếng.

+ Thuốc tránh thai cũng giảm hiệu quả hơn bình thường nếu chị em bị nôn ói hoặc tiêu chảy. Do đó khả năng mang thai ngoài ý muốn vẫn có thể xảy ra, do đó bạn nên cẩn thận về trường hợp này và có thể dùng biện pháp tránh thai dự phòng thêm.

Chú ý tác dụng phụ của thuốc tránh thai

Hiện nay, các loại thuốc tránh thai được cho là an toàn đối với hầu hết phụ nữ. Tuy nhiên, một số ít các trường hợp cũng có thể gặp phải các “rủi ro” hoặc tác dụng phụ không mong muốn do phản ứng với các hormone trong thuốc tránh thai.

Ở một số phụ nữ khi dùng thuốc tránh thai sẽ gặp phải một số tác dụng phụ như:

+ Bị khô âm đạo hoặc giảm ham muốn tình dục

+ Buồn nôn, chóng mặt và có thể bị chảy máu giữa các thời kỳ

+ Tăng cân bất thường, thay đổi tâm trạng

+ Ngực bị đau hoặc sưng

+ Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, việc dùng thuốc tránh thai liên tục >5 năm có nguy cơ tăng nhẹ về tỉ lệ ung thư cổ tử cung hơn phụ nữ bình thường.

+ Một số biểu hiện nghiêm trọng khác cần đến gặp bác sĩ để cấp cứu ngay: đau dạ dày (đau bụng), tức ngực, nhức đầu nặng, mờ mắt, sưng đau ở chân hoặc đùi….

HIỆU QUẢ CỦA THUỐC TRÁNH THAI LÀ BAO NHIÊU?

Theo các chuyên gia y tế cho biết, thuốc tránh thai khi được dùng đúng chỉ dẫn và đều đặn, có thể đạt hiệu quả ngừa thai lên đến 90% - 91%. Và như vậy, tỉ lệ thất bại của thuốc tránh thai lên đến 9% (tức cứ 100 người sử dụng, thì có 9 trường hợp có thể mang thai ngoài ý muốn). Tỉ lệ mang thai sẽ tăng lên nếu bạn dùng thuốc không đúng liều, bỏ dở dùng thuốc hoặc uống không đúng khung giờ quy định, quên dùng thuốc…

Do đó, các chuyên gia Phòng Khám Đa Khoa Hoàn Cầu khuyên bạn rằng:

► Nếu bạn không thể đảm bảo chắc chắn rằng việc có thể uống thuốc tránh thai đều đặn hằng ngày vào đúng khung giờ định thì có thể lựa chọn biện pháp ngừa thai khác với tỉ lệ hiệu quả cao hơn đó là đặt vòng tránh thai. Hiệu quả đạt từ 95-97%, duy trì hiệu quả ngừa thai từ 3-5 năm tùy loại vòng bạn đặt và đây cũng được xem là hình thức tránh thai khẩn cấp hiệu quả và nó phù hợp với cả những phụ nữ muốn tránh thai lâu dài.

► Nếu bạn đã dùng thuốc tránh thai nhưng quên liều dùng, quên uống 1 ngày và sau đó có các biểu hiện của việc mang thai như: chậm kinh, căng và đau ngực, mệt mỏi, đi tiểu nhiều lần hay đau âm ỉ ở bụng, xuất hiện máu báo thai… hãy đi kiểm tra thai và nhận tư vấn, hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa. Với thai ngoài ý muốn sẽ được hỗ trợ đình chỉ thai nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.

Những kiến thức về cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai được các chuyên gia sản phụ khoa chia sẻ, hi vọng sẽ giúp chị em có kiến thức hữu ích trong ngừa thai an toàn và hiệu quả. Nếu bạn có thắc mắc cần được tư vấn hỗ trợ thêm liên quan đến sản phụ khoa, hãy Nhấn vào Tư vấn Online bên dưới để được giải đáp miễn phí.